trefwoord
Definition of Done - Wanneer is werk écht af?
Een Definition of Done (DoD) is een essentieel concept binnen agile werkwijzen zoals Scrum en Kanban. Het betreft een expliciete, gedeelde overeenkomst tussen teamleden over wanneer een stuk werk daadwerkelijk als 'af' beschouwd kan worden. Deze set criteria waarborgt kwaliteit, schept duidelijkheid en voorkomt misverstanden over de status en verwachtingen van opgeleverd werk.
Een goede Definition of Done zorgt ervoor dat alle teamleden dezelfde kwaliteitsstandaard hanteren en garandeert dat producten of incrementen die als 'klaar' worden bestempeld ook echt productiewaardig zijn. Het is een cruciaal instrument voor transparantie en kwaliteitsborging binnen agile teams.
Boek bekijken
Waarom is een Definition of Done belangrijk?
Een duidelijke Definition of Done biedt verschillende voordelen voor agile teams. Het schept helderheid over verwachtingen, bevordert een gemeenschappelijk kwaliteitsbewustzijn en voorkomt het veelvoorkomende probleem van 'bijna af' werk dat blijft hangen. Door criteria expliciet te maken, wordt voorkomen dat er verschillende interpretaties ontstaan van wat 'af' betekent.
Boek bekijken
Een volwassen Definition of Done bevat typisch criteria zoals: code reviews zijn uitgevoerd, alle tests zijn geslaagd, documentatie is bijgewerkt, en performance-eisen zijn gehaald. De exacte criteria zullen per team en project verschillen, maar het principe blijft hetzelfde: pas als aan alle criteria is voldaan, mag iets als 'done' worden beschouwd.
SPOTLIGHT: Rini van Solingen
Boek bekijken
De rol van Definition of Done binnen Scrum
Binnen het Scrum-raamwerk neemt de Definition of Done een prominente plaats in. Het is een formeel element dat ervoor zorgt dat elk product-increment dat wordt opgeleverd daadwerkelijk bruikbaar en van voldoende kwaliteit is. De Scrum Guide schrijft voor dat het team een gezamenlijk begrip moet hebben van wat 'af' betekent.
Boek bekijken
Hoewel de Definition of Done vaak wordt geassocieerd met Scrum, is het concept ook waardevol in andere agile methodieken zoals Kanban. In elke context waar incrementele ontwikkeling plaatsvindt, helpt een expliciete set criteria om kwaliteit te waarborgen.
Boek bekijken
Definition of Done vs. Acceptatiecriteria
Een veelvoorkomende verwarring ontstaat tussen de Definition of Done en acceptatiecriteria. Hoewel beide gerelateerd zijn aan kwaliteit, zijn ze fundamenteel verschillend:
- De Definition of Done is een standaard set kwaliteitscriteria die voor alle werk geldt
- Acceptatiecriteria zijn specifiek voor een individueel backlog item en beschrijven de functionele eisen
Waar acceptatiecriteria vertellen wat er gebouwd moet worden, beschrijft de Definition of Done aan welke kwaliteitsstandaarden het hoe dan ook moet voldoen.
Boek bekijken
"De Definition of Done is de formele beschrijving van de staat waarin een Product Increment moet verkeren om aan de kwaliteitsnormen voor het product te voldoen. Het moment dat een Product Backlog item voldoet aan de Definition of Done levert een potentieel bruikbaar Increment op." - Gunther Verheyen Uit: Scrum wegwijzer
Een effectieve Definition of Done opstellen
Het creëren van een goede Definition of Done is een gezamenlijke activiteit van het hele team. Het is belangrijk dat iedereen zich committeert aan de criteria en deze ook naleeft. Een effectieve DoD:
- Is concreet en meetbaar
- Is realistisch haalbaar
- Evolueert mee met de volwassenheid van het team
- Wordt regelmatig geëvalueerd en waar nodig aangepast
Boek bekijken
Teams die voor het eerst met een Definition of Done werken, beginnen vaak met een beperkte set criteria en breiden deze geleidelijk uit naarmate ze volwassener worden in hun werkwijze. Dit evolutionaire aspect is belangrijk - een te ambitieuze DoD kan contraproductief werken als het team er nog niet aan kan voldoen.
SPOTLIGHT: Gunther Verheyen
Scrum wegwijzer Een cruciale les uit Verheyens werk is dat de Definition of Done geen statisch document moet zijn, maar moet meegroeien met de volwassenheid van het team. Door geleidelijk strengere kwaliteitseisen toe te voegen, kunnen teams voortdurend verbeteren zonder overweldigd te raken.
Veelvoorkomende uitdagingen met Definition of Done
Ondanks het belang ervan, worstelen veel teams met hun Definition of Done. Veelvoorkomende problemen zijn:
- Een te ambitieuze DoD die in de praktijk niet wordt nageleefd
- Een te vage DoD die ruimte laat voor interpretatie
- Het niet consequent toepassen van de criteria
- Het negeren van de DoD onder druk van deadlines
Deze uitdagingen onderstrepen het belang van een realistische, concrete DoD die door het hele team wordt gedragen en consequent wordt toegepast.
Boek bekijken
Conclusie
Een goed gedefinieerde en consequent toegepaste Definition of Done is een krachtig instrument voor agile teams. Het verhoogt de kwaliteit, verbetert transparantie en zorgt voor een gemeenschappelijk begrip van wanneer werk daadwerkelijk is afgerond. Door expliciete afspraken te maken over kwaliteitscriteria, kunnen teams voorkomen dat werk blijft hangen in een staat van 'bijna af'.
Of je nu werkt met Scrum, Kanban of een andere agile aanpak, het concept van de Definition of Done helpt teams om betere producten te leveren en een cultuur van kwaliteit en afronding te creëren. Het is niet zomaar een formaliteit, maar een fundamenteel element van succesvolle agile implementaties.
