Bea Aarnoutse en Wendy Eelsing hebben alles wat zij willen delen opgedeeld in 10 pragmatische lessen. Dat levert compacte hoofdstukjes op met een vaste structuur. Iedere les in Was ik niet duidelijk dan? is gekoppeld aan een leiderschapsthema en begint met een aantal ‘wetenschappelijke’ feitjes over dat betreffende thema. Het effect daarvan is dat je als lezer beter snapt waarom dat thema relevant is. De thema’s worden uitgewerkt met zowel bekende als minder bekende modellen en theorieën. De auteurs sluiten elk hoofdstuk af met een samenvatting en een stappenplan om met het thema aan de slag te gaan. Tussen de lessen staan portretten en gesprekken met leiders over hun visie op communicatie en leiderschap. Deze lessen bevatten herkenbare en aansprekende antwoorden en voorbeelden, en geven het boek een praktisch en menselijk karakter.
Omarmen van weerstand
Naar mijn mening zijn de thema’s ‘communiceer consistent, consequent en in een ritme’ en ‘omarm weerstand’ het meest vernieuwend in het boek. Het eerstgenoemde thema is vernieuwend omdat het leiders handvatten geeft om structuur te geven aan hun communicatie, in plaats van dit de sluitpost van de agenda van de leidinggevende te maken en communicatie aan het toeval over te laten, zoals vaak in de praktijk gebeurt. De les over het omarmen van weerstand is lezenswaardig omdat de schrijvers minder bekende, maar behulpzame modellen aanreiken voor het hanteren van weerstand.
Het boek bevat veel opsommingen, tips, stappenplannen en aandachtspuntenlijsten over een keur aan onderwerpen: kenmerken van goede teams, factoren voor een psychologisch veilige werkomgeving, hoe je het goede gesprek voert, omgaan met onzekere medewerkers, feedbackmodellen, hoe je duidelijk kunt zijn en hoe je een welgemeend compliment geeft.
Underpromise and overdeliver
De voorlaatste les uit het boek is ‘wees duidelijk’ en de lezer wordt uitgenodigd tot ‘underpromise and overdeliver’. In dit laatste zijn de auteurs zeker geslaagd. Het boek is veel omvangrijker en heeft een veel bredere scope dan de titel doet vermoeden. De titel suggereert dat er 10 lessen voorbij zullen komen in de communicatie tussen een leidinggevende en zijn of haar team of medewerkers, maar de grenzen van het onderwerp effectieve communicatie worden behoorlijk opgerekt in het boek. Het boek gaat ook over weerstand, rouw, psychologische veiligheid, netwerken, mentale en fysieke gezondheid. Dit zijn stuk voor stuk flinke onderwerpen.
Invalshoek
Er zijn natuurlijk al veel andere boeken geschreven over deze onderwerpen. Als lezer verwacht je dan dat in dit boek met name wordt uitgewerkt wat deze thema’s vragen op het gebied van effectieve communicatie van een leidinggevende. Soms gebeurt dit, maar soms moet je als lezer dit ook een beetje tussen de regels door lezen. Ondanks dat het boek heel nuttige informatie bevat, voelt de invalshoek niet altijd even consequent. Dit komt ook tot uiting in de samenvatting en het stappenplan aan het einde van een thema; deze dekken niet altijd de lading of missen een duidelijke invalshoek.
Bij het omslaan van de laatste pagina heb ik als lezer niet het gevoel dat ik dé tien belangrijkste lessen uit de praktijk heb gelezen. Het zijn 10 interessante thema’s met daaraan gekoppeld veel goed en beknopt omschreven modellen, theorieën en lijstjes. Was ik niet duidelijk dan? geeft zeker praktische handvatten, interessante feiten en cijfers en leuke praktijkvoorbeelden van ervaren leidinggevenden. Het is een leuk en interessant boek om te lezen, maar in de grote hoeveelheid boeken die er zijn over leiderschap, samenwerken, organiseren, veranderen en communicatie, weet ik niet wanneer ik juist dit boek moet aanbevelen.
Over Ward Grootens
Ward Grootens is Trainer en Coach op het gebied van (Persoonlijk) Leiderschap. Daarnaast is hij auteur en Podcast-host. In zijn werk put hij uit zijn achtergrond in oa HRM, Organizational Behavior Management, Systemisch Werk en Neuro Linguïstisch Programmeren. Hij brengt door middel van zijn werk zowel individuele leiders als organisaties in beweging.
