Zonder enige training of coaching begon ik aan mijn eerste job als leidinggevende. De stagiair die ik als hoofdredacteur van een jongerenmaandblad had moeten begeleiden, was het slachtoffer. Zo stond ze ‘plotseling’ bij de deuropening van mijn kantoor. Ik was vergeten dat ze zou komen en had dus niets voorbereid. Arm kind.
Het diepe
Hoe vaak hoor ik na afloop van leiderschapstrainingen die ik nu – jaren later en door veel vallen en opstaan een beetje wijzer – de deelnemers niet verzuchten: ‘Had ik dit maar eerder geweten…’ Net als ik destijds, waren zij in het diepe gegooid. Allen bleken ze bepaald werk, mede door een lange studie, goed te beheersen. Een leidinggevende rol leek een logische vervolgstap. Maar dat leidinggeven een vak apart is en dus een goede voorbereiding vereist, leek bij niemand te zijn opgekomen. Met alle kwalijke gevolgen van dien.
Positieve impact
Goed daarom dat Lennart van der Kraan daarom een boek schreef voor beginnend leidinggevenden: Hoera, ik ga leidinggeven! In zeven goed behapbare hoofdstukken leidt Van der Kraan ons langs diverse theorieën die in bekende leiderschapsboeken gedeeld zijn – en die noodzakelijk lijken om voor (beginnend) leidinggevenden te kennen. Van der Kraan hoopt hiermee positieve impact te maken op de samenwerking tussen leidinggevenden en medewerkers. ‘Een leidinggevende kan veel impact hebben op iemands leven,’ zo stelt hij terecht. ‘In positieve zin en ook in negatieve zin. Ik ken verhalen over leidinggevenden die er persoonlijk voor hebben gezorgd dat medewerkers ziek thuis kwamen te zitten en alle plezier in hun werk verloren. Dat raakt mij tot in mijn ziel.’ Uitstekende intrinsieke motivatie van Van der Kraan dus om dit boek te schrijven.
De lessen
Goed, wat laat de auteur zoal de revue passeren? Hij begint met de nadruk te leggen op persoonlijk leiderschap: ‘Zet je ego aan de kant’. In dit kader komt het proactieve model van Stephen Covey voorbij, waarin we leren dat we een keuzevrijheid in onze respons op een stimulus: ‘Als je beseft dat je keuzevrijheid hebt in hoe je reageert op een bepaalde gebeurtenis, gaat er een wereld voor je open.’
Na de lessen van Covey, volgen die van Ken Blanchard, mijn persoonlijke rolmodel op het gebied van leiderschap en storytelling. Van der Kraan deelt de door Blanchard bedachte stappen om je persoonlijke visie op leiderschap te ontdekken, zoals het ontdekken van je rolmodellen, het onderzoeken van je levensdoel en het vaststellen van je drie persoonlijke waarden. Een ontdekkingstocht waarvan ik inderdaad zou willen dat iedere leidinggevende deze zou aangaan. Omwille van zichzelf en van de mensen aan wij hij of zij leiding mag geven.
Pastoor
Nu had Van der Kraan natuurlijk de keuze uit talloze modellen en wijze lessen om in zijn eigen boek voor beginnend leidinggevenden op te nemen. Uitdaging moet dus vooral zijn geweest de juiste keuze te maken om te voorkomen dat het een te dik boek zou worden, waaraan geen mens zou beginnen. Blij te zien dat hij de ideeën over slim werken uit Grip van Rick Pastoor heeft opgenomen. Want hoe vaak spreek ik niet leidinggevenden die stellen eigenlijk geen tijd voor hun medewerkers te kunnen maken omdat hun agenda al zo vol zit met allerlei andere taken. In zijn bestseller legt Pastoor uit hoe effectief om te gaan met je agenda, je takenlijst en e-mails. Want, ‘als je je eigen prioriteiten niet bepaalt, doet iemand anders het voor je.’
Kwetsbaar
In het bonushoofdstuk van ‘Hoera, ik ga leidinggeven!’ gaat Van der Kraan in op veelgemaakte fouten van leidinggevenden. Zo stelt hij de beginnend leidinggevenden onder andere gerust dat ze niet perfect hoeven te zijn: ‘Durf je kwetsbaar op te stellen en wees eerlijk. Het maakt je juist menselijk en geloofwaardig.’
Ook waarschuwt hij leidinggevenden die denken dat ze na een tijdje wel uitgeleerd zijn. ‘Als je stopt met groeien, stop je met leidinggeven [….] Als je ook in de toekomst succesvol wilt blijven, moet je jezelf blijven ontwikkelen.’ De aanschaf van Hoera, ik ga leidinggeven! zou hierin een goede start kunnen zijn. En dus niet alleen voor beginnend leidinggevenden!
Over Henk Jan Kamsteeg
Henk Jan Kamsteeg is eigenaar van het trainingsbureau Proistamenos. Hij geeft trainingen en keynotes op het gebied van o.a. dienend leiderschap, inclusief leiderschap en storytelling. Daarnaast is hij auteur van diverse boeken zoals Dienend leiderschap, De kracht van het compliment en Spreken met passie; de kracht van storytelling, Inclusief leiderschap en Op weg naar een vitale organisatie
