Leiders zeggen vaak oprecht dat ze voor ruimte van professionals zijn. Tegelijkertijd perken ze die ruimte - meestal onbedoeld - in door hun handelen. Mijn boek Werk maken van gespreid leiderschap is voor een belangrijk deel ontstaan door mijn fascinatie voor dit fenomeen.
Zelftest
In mijn promotieonderzoek heb ik bij leiders ‘onder de motorkap’ gekeken. Daarbij werd duidelijk dat je eigen onbewuste overtuigingen gespreid leiderschap en ruimte voor professionals behoorlijk in de weg kunnen zitten. Wil je onder je eigen motorkap kijken? Ik heb hiervoor een test ontwikkeld die als zelftest in het boek is opgenomen. Door het maken van de zelftest krijg je zicht op je eigen (on)bewuste overtuigingen over leiderschap en veranderen en zie je of deze gespreid leiderschap kunnen bevorderen of belemmeren. Door welke bril kijk jij?
Tocht langs basiskampen
We maken in Werk maken van gespreid leiderschap een tocht langs drie basiskampen van leiderschap en veranderen: het sturende kamp, het participatieve kamp en het dynamische kamp. In welk basiskamp voel jij je het meest thuis? Op basis van welke overtuigingen? Het is ook interessant om deze tocht samen met anderen te maken. Dat levert inzicht op in hoe anderen kijken naar organiseren en veranderen en de rol van leiderschap hierbij. Of zoals een leider verzuchtte: ‘Nu begrijp ik pas waarom wij altijd zo eindeloos steggelen over wat het beste is om te doen.’
Je bent nog steeds nodig!
Ik kom er in het boek onomwonden voor uit dat gespreid leiderschap voor mij de meest wenselijke vorm van leiderschap is. Bij gespreid leiderschap benut je alle expertise en perspectieven in de organisatie en dat is volgens mij in deze onzekere tijden hard nodig. Ik wil wel meteen een misverstand bij gespreid leiderschap tackelen: je bent als formele leider nog steeds nodig! Zo is de voor mij de formele leider een belangrijke bewaker van het ‘waartoe’ en de menselijke waardigheid van de organisatie. Leidinggeven aan professionals? Doen, maar wel anders. Hoe anders daarover meer in het boek.
Schakelen in je leiderschap
Is gespreid leiderschap dan in elke situatie het meest wenselijk? Nee natuurlijk niet. Door het lezen van Werk maken van gespreid leiderschap leer je om te schakelen in je leiderschap. Dit doe alleen als de situatie hier echt om vraagt en niet omdat dit voor jou het meest comfortabel voelt. Je communiceert het waarom van het schakelen helder, waardoor je een betrouwbare leider blijft.
Jezelf en de ander(en) beter begrijpen
Wil je verkennen hoe jouw (on)bewuste overtuigingen ontstaan, hoe ze doorwerken in je leiderschap en vooral hoe jij je er bewust van kan worden en je gedragspatronen kan veranderen? Wil je jouw wenselijkheid en werkelijkheid in leiderschap dichter bij elkaar brengen? Wil je de ander(en) beter begrijpen? Op zoek naar nieuwe inzichten, veranderende inzichten of bevestigende inzichten? Ga dan mee op reis!
Over Robert Mentink
Robert Mentink is zelfstandig organisatieadviseur vanuit Epsedean en docent bij de Thomas More Leiderschapsacademie. Hij schreef Ontsokkeld leiderschap (2018) en promoveerde in 2023 op het thema gespreid leiderschap en de rol van de formele leider. In 2024 verscheen zijn boek Werk maken van gespreid leiderschap.