Tweezijdig, Ruimte, Uitdagend, Support en Transparant: dat zijn de kernelementen van het TRUST-concept die we in het boek ‘TRUST, het slimme zusje van SMART’ uitgebreid presenteren en toelichten. Zo hebben we TRUST als acroniem, net als SMART, ‘neergezet’ en zo concreet gemaakt, dat leiders, managers, professionals en adviseurs in de eigen organisatie aan de slag kunnen.
Maar waarom TRUST? Daarvoor moeten we de blik naar buiten richten. In een turbulente omgeving, kijkend naar organisaties, parafraseren we de te vroeg overleden hoogleraar en visionair Sumantra Ghoshal: ‘we zien 3e generatie burgers, 2e generatie managers en 1e generatie organisaties’. 3e Generatie burgers, volop profiterend van de mogelijkheden die nieuwe technologie en globalisering biedt (Airbnb, Spotify, etc.). 2e Generatie managers: vanuit hun rol als burger en klant midden in de samenleving én tegelijkertijd soms worstelend met hun rol als manager in hun organisatie. En die organisatie is vaak nog van de 1e generatie: organisatieprincipes, structuren en besturingsfilosofie daterend uit de tijd van Weber en Fayol.
Organisaties anno nu staan voor de uitdaging om zinvolle en nuttige managementconcepten, zoals SMART, te gebruiken. Maar het onderliggende (of bovenliggende!) waardenconcept zal fundamenteel moeten worden aangepast en in lijn moeten worden gebracht met de ontwikkelingen in de samenleving. Je zou kunnen zeggen: naast de 3e generatie burgers en klanten, ook 3e generatie managers én 3e generatie organisaties. Dit betekent, zo wordt in het boek TRUST het slimme zusje van SMART toegelicht, een fundamenteel andere kijk op arbeidsverhoudingen, leiderschap, besturing én een andere kijk op de rol van professional.
Laten we eens inzoomen op de rol van professional. Traditioneel wordt de professional gezien als de expert op het eigen vakgebied, die zich vanuit dit beeld ook exclusief focust op de eigen professie en de klant/cliënt. Denk aan de leerkracht met de focus op de klas, de verpleegkundige met de aandacht voor de patiënt en de agent met de focus op de straat. Terecht, deze focus. Maar organiseren anno 2016 is uitdagend (U: de middelste letter van TRUST). In veel organisaties zorgen stafafdelingen en managers voor aanpassing van de organisatie aan de omgeving en vervolgens inrichting van de organisatie. Het gevolg daarvan is dat er verschillende werelden ontstaan: de wereld van de professionals, de wereld van de staf en de wereld van het management en bestuur. En in een turbulente omgeving zie je dat deze werelden kunnen gaan botsen en leiden tot inefficiëntie, ontevreden klanten (cliënten/burgers) en gefrustreerde professionals en leidinggevenden. Zie ook het ‘generatieverschil’ zoals hierboven is aangegeven.
In het boek TRUST het slimme zusje van SMART brengen we de verschillende werelden bij elkaar. Onder andere door professionals te prikkelen meer verantwoordelijkheid te nemen voor de eigen organisatie. Zie hier de T van Tweezijdigheid die in het tweede hoofdstuk van het boek wordt uitgewerkt: van verticaal naar horizontaal, met een sterke nadruk op peer to peer feedback en samenwerking. Dit betekent dat leidinggevenden de R van Ruimte moeten bieden, maar dat professionals en medewerkers die Ruimte ook moeten pakken. Dit lichten we in het derde hoofdstuk toe. De lat ligt hoog, de U van Uitdaging staat centraal in het volgende hoofdstuk. In dit hoofdstuk gaan we o.a. in op de manier waarop de SMART-filosofie vaak wordt toegepast en onder welke omstandigheden dit wel én niet werkt. Het TRUST-concept zetten we hier als alternatief naast en werken we uit. De S van Support bieden én Support vragen, wordt in het vijfde hoofdstuk uitgewerkt. En in het zesde hoofdstuk wordt de T van Transparantie uitgewerkt, vanuit het idee dat Transparantie in gedrag, houding, werkwijze en resultaten minder controle en systemen vraagt.
Het boek bevat diverse reflecties van bestuurders uit de zorg, het onderwijs en het bedrijfsleven (Randstad en De Baak) die we gevraagd hebben om te reageren op het TRUST-concept. Verder wordt elk hoofdstuk uit het boek afgerond met een casus van een organisatie die met het TRUST-concept aan de slag gaat. De lezer wordt bij elke letter van TRUST geprikkeld om de vertaalslag te maken naar de eigen organisatie. De website www.trusthetslimmezusjevansmart.nl ondersteunt het boek.
Drs. Eelke Pol MMC is werkzaam als Hoofd HR Advies en Beleid bij Philadelphia Zorg. Daarnaast is hij freelance verbonden aan De Baak en aan de MBA van Hogeschool Windesheim, vanuit zijn eigen adviespraktijk Eelke Pol Training en Advies. Hij is werkzaam geweest als adviseur bij GITP en Rijnconsult en auteur van Strategisch HRM en TRUST, het slimme zusje van SMART.
Over Eelke Pol
Eelke Pol is een ervaren hrm-adviseur en momenteel werkzaam als manager Mensen, Middelen en Ondersteuning bij de Algemene Rekenkamer in Den Haag. In het verleden adviseerde Eelke als hrm-consultant zowel de overheid als profit- en non-profitorganisaties. Daarnaast wordt hij regelmatig gevraagd als trainer, spreker en docent bij verschillende opleidingen.
