Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20
, , , , e.a.

Toetsen in het hoger onderwijs

Paperback Nederlands 2023 5e druk 9789024456161
Voormalig top 100Totaal 29 dagen
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis

Samenvatting

'Toetsen in het hoger onderwijs' biedt een breed overzicht van toets- en beoordelingsvormen in het hoger onderwijs. Het beschrijft ook verschillende aspecten van toetsing en het toetsproces, zoals de ethiek van toetsen en de rechtsbescherming van studenten. Het boek geeft talloze handreikingen en vele praktijkvoorbeelden. Daarmee is het een praktische en inspirerende informatiebron voor opleidingscoördinatoren, examencommissies, toetscommissies en (aankomende) docenten.

In deze vijfde editie staan nieuwe hoofdstukken over onder meer: programmatisch toetsen, toetsen met e-portfolio’s en toetsbekwaamheid van docenten. De bestaande hoofdstukken zijn óf herschreven óf inhoudelijk (sterk) aangepast aan de stand van zaken in het onderwijs. In de hoofdstukken is veel aandacht voor de rol van de docent in het toetsproces.

Dit boek geeft handvatten voor het maken van keuzes bij het ontwerpen van toetsing: het opzetten en uitvoeren van toetsbeleid, het maken van een toetsprogramma en het construeren van toetsen. Daarmee is het boek zowel geschikt voor de professionalisering van docenten, bijvoorbeeld in het kader van de Basiskwalificatie Examinering (BKE) en Seniorkwalificatie Examinering (SKE), als voor lesmateriaal in lerarenopleidingen. Omdat de hoofdstukken in het boek de onderwerpen behandelen vanuit een breed perspectief, is het boek ook bruikbaar voor docenten in het middelbaar beroepsonderwijs.

Specificaties

ISBN13:9789024456161
Taal:Nederlands
Bindwijze:paperback
Aantal pagina's:492
Uitgever:Boom
Druk:5
Verschijningsdatum:6-12-2023
ISSN:

Lezersrecensies

Wees de eerste die een lezersrecensie schrijft!

Over Henk van Berkel

Henk van Berkel (1948) studeerde Psychologie aan de Universiteit van Amsterdam. In 1984 promoveerde hij op een toetstechnisch onderwerp. Na een aantal jaren werkzaam te zijn geweest bij het Centrum voor Onderzoek van het Wetenschappelijk Onderwijs (COWO), werd hij in 1986 coördinator van de (toenmalige) Eerstegraads lerarenopleiding aan de Universiteit Maastricht. Hij is lid geweest van een negental visitatiecommissies, bij drie daarvan was hij voorzitter. Hij heeft verschillende boeken op zijn naam staan op het gebied van toetsen, kwaliteitszorg en probleemgestuurd onderwijs, en is auteur van tientallen artikelen op deze drie terreinen. Hij is oprichter, en (tot 1 juli 2013) hoofdredacteur van EXAMENS – Tijdschrift voor de toetspraktijk, oprichter en editor van Advances in Health Sciences Education (ASHE) en voormalig redactielid van de Hoger Onderwijs Reeks (HOR). In 2013 is hij met pensioen gegaan, maar hij is actief gebleven als voorzitter of lid van een aantal examencommissies van hogescholen. Na zijn pensionering is hij rechten gaan studeren. In 2019 is hij (wederom) gepromoveerd, ditmaal op een juridisch onderwerp: uitspraken van beroepscolleges in het hoger onderwijs.

Andere boeken door Henk van Berkel

Over Anneke Bax

Anneke Bax studeerde andragologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Ze werkte als onderwijs(beleids)medewerker, toetsdeskundige en kwaliteitszorgmedewerker. Momenteel werkt zij als zelfstandige voor Hogeschool Zuyd. Zij heeft enkele boeken over toetsen en kwaliteitszorg op haar naam staan.

Andere boeken door Anneke Bax

Over Desirée Joosten-ten Brinke

Prof.dr. Desirée Joosten-ten Brinke (1967) studeerde Toegepaste Onderwijskunde (meetmethoden en data-analyse) aan de Universiteit Twente. Van 1990 tot 2023 werkte zij als toetsdeskundige, onderwijstechnoloog, onderzoeker en docent bij de Open Universiteit. In 2008 promoveerde zij daar op het onderwerp Assessment of Prior Learning. Van 2010 tot 2020 was zij lector Kwaliteit van toetsen en beoordelen en Technology Enhanced Assessment bij Fontys lerarenopleiding in Tilburg en Academic director van de masteropleiding Toetsdeskundige. In 2020 werd zij decaan van de faculteit Onderwijswetenschappen van de Open Universiteit en hoogleraar Leren van Volwassenen. Vanaf september 2023 werkt zij bij de School of Health Professions Education en de vakgroep Onderwijsontwikkeling en Research van de faculteit Health Medicine and Life Sciences van de Universiteit Maastricht. Haar onderzoek en onderwijs richten zich op het de kwaliteit van toetsen en beoordelen, de balans tussen de formatieve en summatieve functie van toetsen, beoordelen op de werkplek, EVC en technologie- ondersteundtechnologieondersteund toetsen. Van 2013 tot 2020 was zij hoofdredacteur en vanaf 2020 eindredacteur van EXAMENS – Tijdschrift voor de toetspraktijk.

Andere boeken door Desirée Joosten-ten Brinke

Over Kelly Beekman

Kelly Beekman (1981) rondde de lerarenopleiding basisonderwijs af in 2002, werkte enige tijd in het basisonderwijs en combineerde haar werkzaamheden met een studie Onderwijswetenschappen aan de Open Universiteit, die ze in 2008 afrondde. Vervolgens werkte zij als docent/onderzoeker bij de lerarenopleiding basisonderwijs bij Avans Hogeschool. In 2015 promoveerde ze aan de Open Universiteit op het onderwerp formatief evalueren als effectieve instructiestrategie ter bevordering van de zelfregulatievaardigheden bij leerlingen in het basisonderwijs om de overgang naar het voortgezet onderwijs te versoepelen. Van 2016 tot 2021 was zij lector Onderwijsexcellentie bij HZ University of Applied Sciences. Sinds 2021 is zij lector Technology-enhanced assessment bij Fontys Lerarenopleiding in Tilburg en Academic director van de Master Toetsdeskundige. Ze is guest-editor van het special issue Classroom Assessment as the co-regulation of learning bij Frontiers in Education, waarvan het eerste deel in 2023 is verschenen en het tweede deel in 2024 wordt verwacht. Verder is ze hoofdredacteur van EXAMENS – Tijdschrift voor de toetspraktijk, en auteur van artikelen in vakbladen en wetenschappelijke tijdschriften. Haar onderzoek en onderwijs richten zich op technologieondersteunend leren van en door toetsen en beoordelen, met aandacht voor de ontwikkeling van zelfregulatie en feedbackgeletterdheid en vraagstukken betreffende toetskwaliteit en -bekwaamheid. Het betreft praktijkgericht onderzoek dat is gebaseerd op vraagstukken binnen de lerarenopleiding, het middelbaar, beroeps- en hoger onderwijs, vanuit zowel studenten- als docentenperspectief. Items over dez

Andere boeken door Kelly Beekman

Over Tamara van Schilt-Mol

Dr. Tamara van Schilt-Mol is lector Eigentijds Beoordelen en Beslissen bij het onderzoeksteam Kwaliteiten van Leraren van de Academie Educatie van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en academic director van de Master Toetsdeskundige van Fontys. Binnen het lectoraat ligt de focus op de vraag hoe een programma van beoordelen en beslissen zodanig ontworpen, ontwikkeld en uitgevoerd kan worden dat het bijdraagt aan de drie functies van toetsing: stimuleren van het leren, het nemen van zorgvuldige beslissingen en het optimaliseren van de kwaliteit van het onderwijs. Het lectoraat beoogt door de inzet van praktijk- en ontwerponderzoek een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van beoordelen en beslissen, en aan de professionalisering van leraren, lerarenopleiders en het management van scholen.

Andere boeken door Tamara van Schilt-Mol

Inhoudsopgave

Voorwoord bij de vijfde editie 13

1 De ontwikkeling van toetsing in het onderwijs 15
Cees van der Vleuten
1.1 Inleiding 15
1.2 Toetsing van leren 15
1.3 Reacties op toetsing van leren 18
1.4 Toetsing voor leren 19
1.5 Toetsing als een systeem 21
1.6 Ten slotte 23

2 Kwaliteit van toetsing geoperationaliseerd 25
Tamara van Schilt-Mol en Desirée Joosten-ten Brinke
2.1 Inleiding 25
2.2 Toetsweb 25
2.3 Toetsentiteiten en visie op onderwijs 27
2.4 Kwaliteitsontwikkeling 32
2.5 Kwaliteitsborging 34
2.6 Ten slotte 35

3 Ontwikkelen van toetsbeleid 37
Riet Martens, George Moerkerke en Annemiek Metz
3.1 Inleiding 37
3.2 Vormen van kwaliteitsborging 38
3.3 Integraal toetsbeleid: een samenhangend stelsel 40
3.4 Toetsbeleid en kwaliteit van toetsing op de verschillende organisatieniveaus 41
3.5 De rollen van examencommissies en opleidingscommissies 47
3.6 De docent en het toetsbeleid 49
3.7 Ten slotte 51

4 Kwaliteit van toetsprogramma’s 53
Liesbeth Baartman en Frans Prins
4.1 Inleiding 53
4.2 Toetsprogramma 54
4.3 Het nut van toetsprogramma’s 54
4.4 Ontwerp van een toetsprogramma 59
4.5 De kwaliteit van toetsprogramma’s 61
4.6 Ten slotte 65

5 Het toetsproces ontleed 67
Henk van Berkel, Anneke Bax en Desirée Joosten-ten Brinke
5.1 Inleiding 67
5.2 De stappen in het toetsproces 68
5.3 Ten slotte 77
Bijlage: Voorbeeld van een toetsinstructie 79

6 Het meten van psychometrische toetskwaliteit 81
Henk van Berkel en Anneke Bax
6.1 Inleiding 81
6.2 Kwaliteit van toets en toetsvragen 82
6.3 Rechtvaardigheidseisen 83
6.4 Psychometrische analyse: het berekenen van indicatoren 85
6.5 Reparatiemogelijkheden 91
6.6 Veel vragen verwijderen verlaagt de representativiteit 93
6.7 Ten slotte 94

7 Normeren en cijfers geven 95
Cor Sluijter en Henk van Berkel
7.1 Inleiding 95
7.2 Twee methoden van normeren: relatief en absoluut 96
7.3 Compromismethoden 102
7.4 Het proces van cijfers geven 104
7.5 De verminderende rol van een examinator 106
7.6 Ten slotte 107

8 Programmatisch toetsen 109
Tamara van Schilt-Mol en Liesbeth Baartman
8.1 Inleiding 109
8.2 Programmatisch toetsen 110
8.3 Ontwerpprincipes 110
8.4 Ontwerpkeuzes bij programmatisch toetsen 115
8.5 De rol van de examencommissie bij programmatisch toetsen 116
8.6 Manieren waarop de examencommissie toetskwaliteit kan borgen 117
8.7 Wanneer is programmatisch toetsen (g)een goed idee? 117
8.8 Ten slotte 119

9 Formatief evalueren – een doelgericht en interactief proces 121
Judith Gulikers, Tamara van Schilt-Mol en Liesbeth Baartman
9.1 Inleiding 121
9.2 Het onderscheid en de samenhang tussen formatief en summatief evalueren 122
9.3 Het proces van formatief evalueren: vijf strategieën en de cyclus van formatief evalueren 123
9.4 Formatief evalueren als interactief proces tussen docent en student(en) 127
9.5 Docentontwikkeling in formatief evalueren 128
9.6 Vaardigheden om formatief te kunnen evalueren: feedbackgeletterdheid 129
9.7 Ten slotte 133
Bijlage: Feedbackgeletterdheid van docent 134

10 Data-geïnformeerd werken en learning analytics 139
Kim Schildkamp, Cindy Poortman en Peter Groothengel
10.1 Inleiding 139
10.2 Voordelen van datagebruik 140
10.3 Het proces van datagebruik 141
10.4 Voorwaarden voor het gebruiken van data 143
10.5 Twee voorbeelden 146
10.6 Ten slotte 149

11 Technologieondersteund toetsen 151
Silvester Draaijer, Vincent Kalis en Ludo van Meeuwen
11.1 Inleiding 151
11.2 De toetscyclus en toetskwaliteit als uitgangspunt 152
11.3 Ontwerp 153
11.4 Constructie en samenstelling 155
11.5 Afname 157
11.6 Beoordeling 160
11.7 Analyse 160
11.8 Inzage 161
11.9 Waardering (score-cijfertransformatie) 162
11.10 Evaluatie 162
11.11 Overige toetsvormen 163
11.12 Ten slotte 167

12 De do’s en de don’ts bij het toetsproces 169
Henk van Berkel
12.1 Inleiding 169
12.2 Psychometristen 170
12.3 Juristen 170
12.4 Juridische richtlijnen 171
12.5 Onderwijskundige richtlijnen 174
12.6 Ten slotte 180

13 Toetsen met e-portfolio’s 183
Iwan Wopereis, José Janssen en Desirée Joosten-ten Brinke
13.1 Inleiding 183
13.2 E-portfolio 184
13.3 De rol van een e-portfolio bij het erkennen van competenties 185
13.4 Een e-portfolio past bij het huidige onderwijs 186
13.5 Benodigde kennis voor het gebruik van een e-portfolio 187
13.6 Ten slotte 194

14 Toetsen met gesloten vragen 195
Henk van Berkel en Anneke Bax
14.1 Inleiding 195
14.2 Vormen van gesloten vragen 196
14.3 Samenstellen van de toets, constructieregels en controleren van de vragen 199
14.4 Toetsen van hogere cognitieve vaardigheden met gesloten vragen 201
14.5 Aanwijzingen en tips voor het construeren van gesloten vragen 203
14.6 Artificiële intelligentie en toetsconstructie 209
14.7 Ten slotte 211
Bijlage: Checklist voor het construeren van gesloten vragen 212

15 Toetsen met open vragen 213
Tom Erkens
15.1 Inleiding 213
15.2 Vormen van open vragen 214
15.3 Voor- en nadelen van open vragen 216
15.4 Correctievoorschrif t 217
15.5 Constructieregels 218
15.6 Verschillen in beoordeling 224
15.7 Ten slotte 225
Bijlage: Checklist voor het construeren van open vragen 227

16 Toetsen met korte-casusassessments 229
Tim Brinkman en Ludo van Meeuwen
16.1 Inleiding 229
16.2 Korte-casusassessment 229
16.3 Waarom een korte-casusassessment? 230
16.4 Wanneer een korte-casusassessment? 231
16.5 Het ontwerpen van een korte-casusassessment 234
16.6 De borging van de kwaliteit 240
16.7 Handvatten voor het bepalen van de moeilijkheidsgraad 241
16.8 Ten slotte 243

17 Toetsen met een mondelinge toets 245
Henk van Berkel en Anneke Bax
17.1 Inleiding 245
17.2 Overwegingen voor mondeling toetsen 245
17.3 Kwaliteitseisen 247
17.4 Mondeling toetsen: een andere vorm 252
17.5 Samenvattende tabel 253
17.6 Ten slotte 253

18 Toetsen met performance assessmentmethodieken 255
Gerard Straetmans
18.1 Inleiding 255
18.2 Performance assessment: het begrip 256
18.3 Argumenten voor de inzet 258
18.4 Dilemma’s bij de inzet van performance assessments 259
18.5 Enkele cruciale ontwerpbeslissingen 263
18.6 Ten slotte 271

19 Toetsen met rubrics 273
Desirée Joosten-ten Brinke, Paul van den Bos en Carel Burghout
19.1 Inleiding 273
19.2 Definities en soorten 274
19.3 Beoordelingsniveaus en indicatoren 279
19.4 Rubrics bij formatief én summatief evalueren 281
19.5 Curriculumbrede inzet 283
19.6 Het beoordelen van de kwaliteit 284
19.7 Een stappenplan voor de constructie 288
19.8 Ten slotte 289

20 Toetsen met alternatieve toetsvormen 291
Falk Hübner, Kelly Beekman en Henk van Berkel
20.1 Inleiding 291
20.2 Alternatieve toetsvormen 292
20.3 Ten slotte 301

21 Toetsen van competenties en integratieve leeruitkomsten 303
Judith Gulikers en Niek van Benthum
21.1 Inleiding 303
21.2 Competentietoetsing 304
21.3 De meerwaarde van competentietoetsing 305
21.4 Competentietoetsing vraagt ‘andersom denken’ 306
21.5 Het wat en hoe van competentietoetsing 307
21.6 Wat wordt getoetst? 308
21.7 Hoe wordt getoetst? 310
21.8 Samenvattende tabel 315
21.9 Ten slotte 316

22 Toetsen van creativiteit 317
Peter Hermans, Marjanne Knüppe-Hüsken en Diederik Schönau
22.1 Inleiding 317
22.2 Creativiteit als begrip 318
22.3 Creativiteit als competentie 319
22.4 Eisen aan een opdracht 320
22.5 Het formuleren van een opdracht 321
22.6 Beoordeling 322
22.7 Beoordelen van creatieve producten in het
kunstonderwijs 324
22.8 Beoordelaarseffecten 325
22.9 Ten slotte 326

23 Toetsen van groepswerk en samenwerking 327
Anneke Bax, Maartje Henderikx en Henk van Berkel
23.1 Inleiding 327
23.2 Overwegingen voor een groepsproduct 328
23.3 Beoordelen van groepsproducten en samenwerking 329
23.4 Ten slotte 339
Bijlage: Checklist voor het beoordelen van groepsprocessen en groepsproducten 340

24 Toetsen van onderzoekend vermogen 343
Lisette Munneke en Jeroen S. Rozendaal
24.1 Inleiding 343
24.2 Onderzoekend vermogen 344
24.3 Het beoordelen van onderzoekend vermogen 349
24.4 Onderzoekend vermogen en het eindniveau van opleidingen 352
24.5 Ten slotte 354

25 Toetsen van schrijfvaardigheid 355
Renske Bouwer
25.1 Inleiding 355
25.2 Selecteren van een geschikte schrijf taak 356
25.3 Beoordelen van tekstkwaliteit 357
25.4 Selecteren van een geschikte beoordelingsmethode 360
25.5 Automatische tekstgenerators, zoals ChatGPT, bij
schrijf toetsen 362
25.6 Ten slotte 364

26 Toetsen van werkplekleren 365
Aimée Hoeven en Anne Khaled
26.1 Inleiding 365
26.2 Werkplekleren 366
26.3 Uitdagingen bij het toetsen van werkplekleren 368
26.4 Wat wordt getoetst bij werkplekleren? 369
26.5 Het toetsen van werkplekleren 370
26.6 Methode- en beoordelaarsmix 372
26.7 Een stageverslag of een portfolio? 373
26.8 Borging van de kwaliteit van werkplekleren 374
26.9 Ten slotte 375

27 Gebruik van het testeffect 377
Kim Dirkx en Desirée Joosten-ten Brinke
27.1 Inleiding 377
27.2 Het testef fect 377
27.3 De werking van het testef fect 379
27.4 Het testef fect inzetten in het onderwijs 379
27.5 Cumulatief tussentijds toetsen 380
27.6 Voortgangstoetsen 381
27.7 Is het testef fect niet teaching-to-the-test? 382
27.8 Verschil met formatief toetsen 382
27.9 Ten slotte 383

28 Fraudepreventie in toetsing; ketensamenwerking 385
Ludo van Meeuwen en Henk van Berkel
28.1 Inleiding 385
28.2 Fraude: definitie en voorbeelden 387
28.3 Fraudemotieven: de fraudedriehoek 388
28.4 Impact van fraude 388
28.5 Structuur van een integraal fraudepreventiebeleid 390
28.6 Fraudepreventie tijdens digitale afname 394
28.7 Fraudebestrijding bij het maken van essays als toetsvorm 395
28.8 Gebruik van online toetssurveillance 396
28.9 Ten slotte 397
Bijlage: Rollen en bevoegdheden van betrokkenen bij fraude
en klachten 399

29 Toetsbekwaamheid van docenten 401
Kitty Meijer, Tamara van Schilt-Mol en Kelly Beekman
29.1 Inleiding 401
29.2 Toetsbekwaamheid 401
29.3 Het belang van toetsbekwaamheid 402
29.4 Mix van kennis, vaardigheden en opvattingen 404
Toetsen in het hoger onderwijs.indd 11 08/11/2023 16:07:14
12 Toetsen in het hoger onderwijs
29.5 Welke toetsbekwaamheid wordt van wie nog meer verwacht? 405
29.6 Toetsbekwaamheid in een digitale (leer)omgeving 406
29.7 Toetsbekwaam worden en blijven 407
29.8 Ten slotte 408

30 Ethiek bij toetsen 409
Desirée Joosten-ten Brinke en Jorik Arts
30.1 Inleiding 409
30.2 Ethiek bij toetsing 410
30.3 Eerlijk toetsen 410
30.4 Code of fair testing practices in education 411
30.5 Drie morele dilemma’s 412
30.6 Ten slotte 415

31 Toetsen en de rechtsbescherming 417
Henk van Berkel en Peter Kwikkers
31.1 Inleiding 417
31.2 De rechtsbescherming 418
31.3 De overgang van het CBHO naar de ABRvS 421
31.4 Aard van de toetsing en einde van de rechtsgang 421
31.5 Enkele cijfers 423
31.6 Onderwerpen van beroepen 424
31.7 Sancties 426
31.8 Ten slotte 427

Bijlage: Beoordelaarseffecten 429
Henk van Berkel

Lexicon 431
Henk van Berkel

Literatuur en juridische uitspraken 451
Over de redacteuren 481
De auteurs 485
Register 487

Managementboek Top 100

Rubrieken

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden

        Toetsen in het hoger onderwijs