Sander van Vugt is zelfstandig trainer, consultant en auteur, gespecialiseerd op het gebied van Linux.
Meer over Sander van VugtAan de slag met Linux voor LFCS
Paperback Nederlands 2021 7e druk 9789024428960Samenvatting
'Aan de slag met Linux voor LFCS' is bedoeld voor iedereen die wil leren hoe je een Linux-systeem moet beheren. Alle facetten waarmee een beheerder van een Linux-systeem te maken krijgt, komen aan de orde. Denk daarbij aan het installeren van Linux, het werken met bestanden, het configureren van een gebruikersomgeving en het werken met de printomgeving.
Dit boek is geschikt voor gebruik in een leeromgeving en voor zelfstudie, en bevat een groot aantal oefeningen en voorbeelden. Voorkennis van Linux is niet nodig, enige algemene kennis van computersystemen wordt echter wel verondersteld. Op basis van een eigen lab-omgeving (een virtuele machine) die u in het eerste hoofdstuk opzet, kunt u als lezer vervolgens het hele boek doorwerken. Door deze interactieve aanpak is het voor u ook eenvoudiger om de praktische kennis te onderscheiden van de theoretische achtergronden.
In deze editie ligt de nadruk op de Linux distributie CentOS Linux. Deze vrij verkrijgbare Linux distributie wordt gebruikt als basis voor Red Hat Enterprise Linux, de grootste Linux distributie op zakelijk gebied.
De LPI-certificering wordt langzaam verdrongen door de Linux Certified Systems Administrator (LFCS) certificering. Omdat LFCS ontworpen is door Linux Foundation, de organisatie die zorgt voor standaardisatie op gebied van Linux, is LFCS snel overgenomen als leidende certificering door diverse grote bedrijven. Dit boek sluit aan bij de nieuwe manier van examineren voor LFCS-certificering. Het gaat erom dat de kandidaat taken op kan lossen met betrekking tot Linux, waarbij gebruikgemaakt kan worden van alle resources die in Linux ter beschikking staan. De zevende druk bereidt voor op deze nieuwe examinering en is hierom sterker gericht op begrip en op het leren werken met de essentiële tools
Via de website bij het boek, www.aandeslagmetlinux.nl, is een schat aan aanvullend materiaal beschikbaar, waaronder aanwijzingen voor het opzetten van een lab-omgeving en kennisvragen met directe feedback. De website bij de zevende druk is uitgebreid met extra oefeningen en video’s.
Hbo-studenten eerste jaar ICT-studies: Business IT en management, Communicatie & Multimedia Design en (technische) informatica.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Dankwoord 6
1 Introductie 17
1.1 Aard en oorsprong van Linux 17
1.2 Toepassing van Linux 18
1.3 Over distributies 19
1.3.1 Red Hat, CentOS en Fedora 19
1.3.2 Ubuntu, Debian en Linux Mint 20
1.4 Linux-installatie 21
1.4.1 Installatie CentOS 22
1.4.2 Installatie Ubuntu 30
1.5 Opdrachten 34
2 Werken met de shell 37
2.1 Inloggen in een shell-omgeving 37
2.1.1 Werken in een terminal 37
2.1.2 Root of niet? 39
2.2 Werken met opdrachten 40
2.2.1 Beginnen met Linux opdrachten 40
2.2.2 Pipes en Redirects 41
2.2.3 Verder werken met output: tee en xargs 44
2.3 Hulp opvragen 45
2.3.1 Werken met man 46
2.3.2 man-secties 48
2.3.3 De mandb doorzoeken 50
2.3.4 Hulp opvragen met info 51
2.3.5 De optie --help 54
2.4 Werken met de shell 54
2.4.1 Bash-history 54
2.4.2 Interne shell-commando’s 56
2.4.3 Werken met Alias 56
2.4.4 Werken met Variabelen 57
2.5 Werken met tmux 58
2.6 Samenvatting 59
2.7 Opdrachten 60
3 Werken met tekstbestanden 63
3.1 Werken met vi 63
3.1.1 Vi of vim? 63
3.1.2 Command mode versus insert mode 64
3.1.3 Cursorverplaatsingen in een tekstbestand 65
3.1.4 Knippen, kopiëren en plakken in vi 67
3.1.5 Geavanceerde vi-opties 68
3.1.6 Andere editors 69
3.1.7 De EDITOR-variabele 70
3.2 Werken met tekststreams 71
3.2.1 Tekst weergeven: cat head tail 72
3.2.2 Nummeren en tellen: nl wc 72
3.2.3 Filteren en sorteren: cut, sort 73
3.2.4 Verdelen en samenvoegen: split, join 75
3.3 Reguliere expressies 76
3.4 Werken met reguliere expressies: grep, sed en awk 78
3.4.1 Werken met grep 78
3.4.2 Geautomatiseerd bewerken: sed, awk 79
3.5 Opmaak aanpassen: fmt, od, paste, pr, tr, uniq 83
3.5.1 Werken met uniq 83
3.5.2 Omzetten van hoofdletters naar kleine letters en omgekeerd 84
3.6 Samenvatting 86
3.7 Opdrachten 86
4 Beheerstaken uitvoeren 89
4.1 Werken met bestanden 89
4.1.1 Weergeven van bestanden: ls 89
4.1.2 Directory’s: mkdir, rmdir 90
4.1.3 Kopiëren, verplaatsen en verwijderen: cp, mv, rm 91
4.1.4 File globbing 92
4.1.5 Klonen van devices: dd 93
4.1.6 Handige hulpopdrachten: touch, file 95
4.1.7 Archiefbestanden en compressie: tar, cpio, gzip, gunzip, bzip2, xz 96
4.1.8 Compressie 98
4.2 Werken met links 99
4.2.1 Symbolic links 99
4.2.2 Hard links 99
4.3 De inrichting van een Linux-bestandssysteem 101
4.4 Werken met locate, whereis en gerelateerde utilities 103
4.5 Werken met find 104
4.6 Werken met Checksums 106
4.7 Samenvatting 107
4.8 Opdrachten 107
5 Gebruikers, groepen en permissies 111
5.1 Beheer van gebruikers en groepen 111
5.1.1 Soorten gebruikers 111
5.1.2 Eigenschappen van gebruikers 112
5.1.3 Standaardinstellingen voor gebruikers 114
5.1.4 Groepen beheren 115
5.2 Inrichten van de shell-omgeving voor gebruikers 117
5.2.1 Instellen van het environment 117
5.2.2 Gangbare shell-configuratiebestanden 118
5.3 Werken met permissies 119
5.3.1 Werken met basispermissies 120
5.3.2 Speciale permissies 122
5.3.3 Access control lists 123
5.3.4 Umask 125
5.3.5 Attributen 126
5.4 Samenvatting 127
5.5 Opdrachten 127
6 Softwarebeheer 131
6.1 Software packages en package managers 131
6.2 Beheer van RPM-pakketten 132
6.2.1 Werken met RPM 132
6.2.2 Query’s uitvoeren op RPM-packages 134
6.2.3 RPM-packages uitpakken 135
6.2.4 Integriteit van packages controleren 136
6.3 Werken met yum en dnf 137
6.3.1 Repositories aanmaken met yum 137
6.3.2 Beheer van software met yum 139
6.3.3 Beheer van software met yum-modules 141
6.4 Beheer van DEB-pakketten 141
6.4.1 Beheer van .deb-softwarerepositories 142
6.4.2 Toevoegen van repositories 143
6.4.3 Werken met de Debian-packages 144
6.4.4 Ubuntu-pakketmanagement-utilities 145
6.4.5 Overzichten van geïnstalleerde software genereren 146
6.4.6 Zoeken naar packages 148
6.4.7 Gebruik van snap 149
6.5 Werken met library-bestanden 150
6.6 Samenvatting 152
6.7 Opdrachten 152
7 Inrichten van een netwerk 155
7.1 Inleiding IP 155
7.1.1 IP-adressen 155
7.1.2 Speciale IP-adressen 159
7.1.3 Subnetten in detail 159
7.2 Aansturen van de netwerkkaart 168
7.2.1 Bekabelde netwerken 168
7.2.2 Draadloze netwerken 169
7.3 Basisnetwerkconfiguratie 174
7.3.1 Handmatige netwerkconfiguratie 174
7.3.2 Permanente netwerkconfiguratie 176
7.4 Oplossen van netwerkproblemen 181
7.4.1 Controleren van IP-configuratie 181
7.4.2 Oplossen van problemen met routering 182
7.4.3 DNS-problemen oplossen 183
7.4.4 Problemen met services oplossen 186
7.5 Samenvatting 187
7.6 Opdrachten 187
8 Bestandssystemen inrichten 191
8.1 Inrichting van de harde schijf 191
8.1.1 Partities versus LVM, logische volumes 192
8.1.2 Architectuur van LVM 192
8.1.3 MBR- versus GUID-partities 193
8.2 Inrichten van een harde schijf 193
8.3 Aanmaken van partities en bestandssystemen 195
8.3.1 Gigabytes of Gibibytes? 196
8.3.2 Aanmaken van MBR-partities 197
8.3.3 Aanmaken van GPT-partities 203
8.3.4 Werken met parted 204
8.3.5 Bestandssystemen aanmaken 205
8.3.6 Werken met swap bestandssystemen 205
8.4 Mounten en unmounten 207
8.4.1 Automatisch mounten vanuit /etc/fstab 209
8.4.2 Mounten vanuit Systemd 210
8.4.3 Werken met UUID’s en Labels 210
8.5 Beheer en onderhoud van bestandssystemen 212
8.5.1 Monitoren van beschikbare schijfruimte 212
8.5.2 Repareren van problemen op een bestandssysteem 216
8.6 Werken met andere bestandssystemen 218
8.6.1 Werken met Btrfs 218
8.6.2 Werken met Exfat 219
8.6.3 Werken met Exfat en Fuse 220
8.7 ZFS en Linux 221
8.8 Samenvatting 221
8.9 Opdrachten 221
9 Procesbeheer 225
9.1 Beheer van interactieve processen 225
9.1.1 Beheer van jobs in de shell 225
9.1.2 nohup 226
9.1.3 screen 227
9.2 Monitoren en beheren van processen 227
9.2.1 Processen monitoren met ps 228
9.2.2 Processen monitoren met top 229
9.2.3 Processen beheren met kill 232
9.3 Aanpassen van prioriteit 234
9.4 Geheugengebruik 235
9.5 Taken plannen 236
9.5 1 Regelmatig terugkerende taken plannen met cron 237
9.5.2 Eenmalig taken uitvoeren met at 239
9.6 Systemd 240
9.6.1 Beheer van Services 240
9.6.2 Beheer van Targets 241
9.6.3 Beheer van Mounts 242
9.6.4 Werken met Timers 243
9.6.5 Werken met Sockets 245
9.6.6 Het Systemd Journal 246
9.7 Samenvatting 247
9.8 Opdrachten 248
10 Essentiële system services 251
10.1 Lokalisatie 251
10.2 Instellen van de systeemtijd 252
10.2.1 Beheer van hardwaretijd 253
10.2.2 Beheer van systeemtijd 253
10.2.3 Instellen van de tijdzone 254
10.2.4 Werken met NTP 255
10.2.5 Werken met Chrony 257
10.2.6 Werken met systemd-timesyncd 258
10.3 Logging 259
10.3.1 Werking van syslog 260
10.3.2 Configuratie van rsyslog 262
10.3.3 Logrotate 264
10.4 Beheer van printers 265
10.4.1 CUPS-drivers 266
10.4.2 Beheer van CUPS 267
10.4.3 Printerconfiguratie met CUPS 267
10.5 Mailserver basics 269
10.5.1 Onderdelen van een mailomgeving 269
10.5.2 Configuratie van de mailclient 270
10.6 Samenvatting 270
10.7 Opdrachten 270
11 De opstartprocedure 273
11.1 Inleiding 273
11.2 Van aanzetten tot bootloader 274
11.2.1 BIOS 274
11.2.2 UEFI 274
11.2.3 De MS-DOS-partitietabel 274
11.2.4 De GUID-partitietabel 276
11.3 De bootloader 276
11.3.1 Configuratie van GRUB 276
11.4 Starten van services 279
11.4.1 Opstarten met init 279
11.4.2 Opstarten met Upstart 282
11.4.3 Runlevels: geautomatiseerd starten van services 282
11.4.4 Services opstarten met systemd 283
11.5 Samenvatting 284
11.6 Opdrachten 284
12 Shell-scripting 287
12.1 Inleiding 287
12.2 Introductie: werken met variabelen en parameters 288
12.2.1 Variabelen definiëren 288
12.2.2 Variabelen definiëren met read 289
12.2.3 Aanroepen van een script 291
12.2.4 Argumenten opgeven bij het aanroepen van een script 292
12.2.5 Over aanhalingstekens 295
12.2.6 Command substitution 296
12.2.7 Oefenopgaven 297
12.3 Omvormen van input 298
12.3.1 Controleren van variabelen: substitution operators 298
12.3.2 Pattern matching operators 300
12.3.3 Rekenen 303
12.3.4 Oefenopgaven 305
12.4 Werken met conditionele structuren 305
12.4.1 test 305
12.4.2 [[ ]] 308
12.4.3 if then fi 308
12.4.4 Werken met && en || 310
12.4.5 for 311
12.4.6 case 312
12.4.7 while en until 314
12.5 Samenvatting 315
12.6 Opdrachten 315
13 Beheer van hardware en X 317
13.1 Hardwarebeheer 317
13.1.1 Hardware-initialisatie door udev 317
13.1.2 Hardwaremonitoring met lsusb en lspci 318
13.1.3 Handmatig beheren van kernelmodules 319
13.1.4 Module-opties 320
13.2 Installatie en configuratie van de grafische interface 321
13.2.1 Aanpassen van Xorg-instellingen met xrandr 321
13.2.2 X-clients en X-servers 323
13.2.3 Informatie opvragen over uw configuratie 323
13.3 Setup van de display manager 324
13.4 Toegankelijkheidsopties 324
13.5 Lokalisatie en internationalisatie 325
13.6 Samenvatting 326
13.7 Opdrachten 326
14 Beveiliging 329
14.1 Analyseren van de beveiligingsstatus van een server 329
14.1.1 Zoeken naar SUID en SGID 329
14.1.2 Beveiligingsrapportage met systemd-analyze 330
14.1.3 Processen en poorten monitoren 330
14.1.4 Beschikbare resources beperken met ulimit 331
14.1.5 Werken met sudo 332
14.2 Gebruikersgerelateerde beveiligingsinstellingen 333
14.3 Host security 334
14.3.1 inetd en xinetd 334
14.3.2 Systemd sockets 336
14.3.3 TCP wrappers 337
14.4 GPG 338
14.4.1 Aanmaken van sleutels 338
14.4.2 Key-transfer 339
14.4.3 Beheer van sleutels 341
14.4.4 Definitie van trusts 342
14.4.5 Versleutelen van bestanden 342
14.4.6 Ondertekenen van gegevens 343
14.4.7 Integratie met mail 344
14.5 SSH 345
14.5.1 Remote connecties tot stand brengen met ssh 345
14.5.2 Bestanden kopiëren met scp 346
14.5.3 De SSH-service beveiligen 347
14.5.4 Authenticeren met keys 348
14.5.5 SSH-tunnels maken 349
14.6 Samenvatting 350
14.7 Opdrachten 350
15 Virtualisatie en containers 353
15.1 Virtualisatie op Linux 353
15.1.1 Virtualisatie in de Linux-kernel 353
15.1.2 Werken met virtuele machines in KVM 354
15.2 Containers 355
15.2.1 Containers op Linux 355
15.2.2 Werken met Docker-containers 357
15.2.3 Docker-containers en -images 358
15.3 Samenvatting 359
15.4 Opdrachten 359
Nawoord 361
Index 363
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan